Gelezen in ‘Global City-Regions” (2004) van Allen Scott:
De beste tweet naar aanleiding van mijn ingezonden brief in Het Parool van zaterdag 18 april 2015 kwam al vroeg die ochtend. Hij was afkomstig van Ger Baron, Chief Technology Officer van de gemeente Amsterdam. Ger tweette: ‘het voelt toch nog een beetje tweede industriële revolutie denken. Schaal wordt minder interessant.’ Ger reageerde op mijn pleidooi voor het bouwen van grote steden in Nederland, dus om onze grote steden de komende jaren flink op te schalen. Niet omdat dat zo lollig is of omdat dit Amsterdam bevoordeelt, maar omdat schaalgrootte voorwaarde is voor welvaartsgroei in de eenentwintigste eeuw. Eén grote stad genereert nu eenmaal meer welvaart dan een verzameling kleine steden. We hebben het over het vraagstuk van de zogenaamde ‘agglomeratievoordelen’ en onze positie in de wereld. Ger vond het kennelijk een oud verhaal. Door technologische ontwikkelingen zou de schaal van steden er minder toe doen. Werkelijk?
In ‘Global City-Regions’ (2004) staat een essay van Saskia Sassen over wereldsteden en hoe stad en stedelijk netwerk zich tot elkaar verhouden. Sassen is hoogleraar sociologie aan de University of Chicago en ‘visiting professor’ aan de London School of Economics. Het laatste deel van haar uitstekende artikel is vooral interessant. In ‘In the digital era: more concentration than dispersal?’ stelt ze precies de vraag die Baron op voorhand al beantwoordt. Wereldwijd, stelt Sassen vast, is sprake van consolidatie. Drie steden zijn nu dominant: Londen, New York en Tokio. Samen met nog vijf andere bepalen ze 85 procent van de wereldmarkten. Ook in elk land afzonderlijk is sprake van consolidatie: binnen de VS New York, binnen Canada Toronto, binnen Australië Sydney, binnen Brazilië Sao Paulo, binnen India Mumbai, binnen Nederland Amsterdam. Consolidatie is iets anders dan schaalgrootte want gaat over macht. Toch uit ze zich in groei. Waarom lijkt alles samen te trekken in die ene stad? Sassen noemt drie redenen: 1. sociale connectiviteit wint aan belang doordat technologische connectiviteit is verzekerd; 2. vooral in het financiële bepalen landsgrensoverschrijdende stedelijke netwerken de ontwikkelingen, 3. de institutionele arena’s denationaliseren en elites maken zich los van landen. ‘Global Cities’ bepalen nu de economie. Ze hebben een bepaalde complexiteit en schaal. “Whether this is good or bad is a separate issue; but it is, I believe, one of the conditions for setting in place the systems and subcultures necessary for a global economic system.” In Nederland doen we nog steeds alsof we rond Vadertje Staat zijn georganiseerd en elk keurig zijn deel krijgt. Ger Baron, word wakker!
Geef een reactie