Een zucht

 

Ijskoud maar windstil was het op de Markt van Haarlem, die donkere dinsdagavond in februari. Ik vluchtte naar binnen. Aanwezig waren de bestuurders van de Metropoolregio Amsterdam. Onze gastheer was Jan Nieuwenbrug, wethouder ruimtelijke ordening van Haarlem. We vergaderden in het oude raadhuis aan de Markt. Acht strategieën voor de metropool Amsterdam stonden die avond centraal. Maar eerst kwamen we bijeen in de oude raadszaal, de zogenaamde vroedschapskamer. Ik draaide me om en zag een onwaarschijnlijk mooi en groot geweven wandkleed, tien meter lang en 2,40 meter hoog. Het bleek te stammen uit 1629 en stelde de slag bij Damiate voor. Inwoners van Haarlem voeren op schepen de haven van de oude stad binnen en braken daarbij de ketting die voor de haventoegang was gespannen. Het moet tijdens een van de laatste kruistochten zijn geweest, zo omstreeks 1219. Ik dacht even dat ik in Florence was. Zo mooi.

Daarna betraden we de grote zaal met zware balkenzoldering, daterend van het midden van de zestiende eeuw. Boven ons hoofd brandden kaarsen in drie kerkkronen, 17e eeuws, uit Medemblik afkomstig. Ze wierpen een gedempt licht over de stenen vloer, de witte wanden en de houten balken. Het complex waarvan het deel uitmaakt zou stammen uit de 13e eeuw, maar in werkelijkheid verwees het terug naar midden veertiende eeuw, aanvankelijk was het het paleis der graven van Holland. De zaal waar we vergaderden was de Gravenzaal, de zaal van graaf Willem II die de oude stad ooit zijn stadsrechten had gegeven. Ik lees: "Toen de graven van Holland in Den Haag gingen wonen op het Binnenhof, hadden zij het ruime huis aan het Sandt niet meer nodig en hebben zij het voorste gedeelte aan het stadsbestuur in bruikleen gegeven en het achterste deel aan de Dominicanen." (J.J. Temminck, Haarlem vroeger en nu, 1971). In dat voorste gedeelte, daar vergaderden wij.

 

Wat moet je als planoloog nog zeggen over de komende tien jaar, dat is een zucht in het leven van de metropoolregio Amsterdam wanneer je in zo’n historische omgeving staat? Als ze dit gebouw nu maar bewaren, dacht ik alleen. En die Bavo aan de overkant. En het vleeshuis. En de markt zelf. En wat wij de komende jaren toevoegen zou eigenlijk even fraai moeten zijn. Maar dat zal wel niet. Want zo mooi kunnen wij niet meer bouwen.