Gelezen in NRC Handelsblad van 29 januari 2014:
‘Capital in the 21st Century’ van Thomas Piketty is een verpletterend succes, althans in het Westen. Vorige week noemde Ewald Engelen in De Correspondent de Franse historicus-econoom een ‘nuttige idioot’. Volkomen onverwacht werd zijn boek, dat al een tijdje op de planken lag, opgepikt door de media en door haar bestempeld tot de erfopvolger van niet minder dan ‘Das Kapital’. Piketty die de alarmerende boodschap bracht dat de ongelijkheid in de wereld weer sterk groeit, schreef, net als Marx, vanuit het revolutionaire Parijs. En net als Marx deed hij jarenlang stoffig onderzoek in bibliotheken en archieven. Lange tijdreeksen vanaf de Franse Revolutie maken duidelijk dat kapitaal zich ophoopt en dat rente op gestapeld kapitaal beter rendeert dan hard werken. Mensen brengen deze boodschap van Piketty in verband met de verdwijnende middenklasse en met de robotisering van de diensteneconomie. Iedereen ruikt en hunkert nu naar revolutie, lijkt het wel. Ach, altijd maar weer Parijs.
Wat is de Gini-coëfficiënt van Frankrijk? Voor aftrek van belastingen is dat 0,5 – vergelijkbaar met de VS. Na aftrek daalt hij naar 0,3; dat is lager dan de 0,38 van de VS. Een Gini-coëfficiënt van 1 staat voor totale ongelijkheid, bij een score van 0 is sprake van totale gelijkheid. Middenmoter is Frankrijk dus. In de VS stijgt de Gini coëfficiënt weliswaar, maar wereldwijd daalt hij juist. Daalt hij? Jawel, door de opkomst van een nieuwe mondiale middenklasse is het mondiale ongelijkheidscijfer gedaald. Dan hebben we het over de 200 miljoen Chinezen, de 90 miljoen Indiërs en nog enkele tientallen miljoenen Brazilianen en Indonesiërs, Singaporezen, Taiwanezen, Koreanen, Russen die door de razendsnelle verstedelijking meer zijn gaan verdienen. De gelijkheid in de wereld groeit. Economen echter kijken naar landen, niet naar steden, en dan vooral naar het Westen. Ze analyseren niet ruimtelijk, maar met spreadsheets. Maartje Somers, correspondent van NRC, schreef het al: “Zo ziet de wereld er dus uit. Hij wordt snel rijker – behalve voor de allerarmsten en voor Europeanen. Hij wordt, heel voorzichtig, een heel klein beetje gelijker.” Parijs als uitvalsbasis voor de nieuwe Marx is, kortom, misschien niet goed gekozen. Het Westen – met name Europa – raakt achterop. Dat wel. Het hemd is nader dan de rok.
Geef een reactie