Gelezen in PS Het Parool van 14 januari 2012:
Ik luister naar Uspud van Erik Satie, uitgevoerd door Reinbert de Leeuw. In PS Het Parool legde Erik Voermans onlangs uit ‘waarom de muziek van Erik Satie altijd langzaam is’. Uspud wordt door Reinbert de Leeuw inderdaad zéér langzaam gespeeld. “Als je puur op de noten afgaat, is deze muziek een statische affaire die in eenvoudige motieven en even eenvoudige, maar fascinerend zachtaardig van de tonaliteit vervreemde, harmonieën verstild in zichzelf rondcirkelt,” oordeelde muziekcriticus Roeland Hazendonk in Het Parool van 15 juni 2011. Dat was na een opvoering tijdens het Holland Festival door Reinbert de Leeuw. Uspud dateert van 1892. Satie woonde toen in Parijs, in Montmartre om precies te zijn. Vijf jaar later verhuisde hij naar Arceuil, een buitenwijk ten zuiden van Parijs. De verhuizing was uit nood geboren, want de ooit welgestelde Satie was inmiddels straatarm; een goedkoper onderkomen vond hij in de toenmalige periferie van de Franse hoofdstad. Hij zou daar nog 27 jaar wonen. Waarom wordt Uspud zo langzaam gespeeld?
Volgens Voermans was Satie een wandelaar. Een trage wandelaar nog wel. “Traag wandelen doen ook zijn stukken.” Voermans en velen met hem weten het zeker: Als je naar de muziek van Satie luistert, schrijft hij, hoor je hem wandelen van Arceuil naar het centrum van Parijs, langs steeds dezelfde route, gewapend met de paraplu stevig onder de arm. Om de zoveel meter stond hij stil. Het was, aldus Voermans, een wandeling van precies vijf kilometer, maar elders lees ik dat de wandeling tien kilometer was, wat me gezien de afstand op de kaart waarschijnlijker lijkt. Elke avond liep hij dezelfde route weer terug. Met een stuk in de kraag, dat wel, want Satie hield van een borrel. Dan nam hij de trein terug vanaf Montparnasse, wat misschien de vijf kilometer verklaart. Satie overleed in 1925. Kapotte lever. Uspud dateert van vóór de verhuizing naar Arcueil. Hoor ik daar zijn trage voetstappen in Montmartre?
Geef een reactie