Caïro slums

Gelezen in Planet of slums (2006) van Mike Davis:

In Egypte is opstand uitgebroken, of beter: in miljoenenstad Caïro zijn de mensen massaal de straat opgegaan. Iedereen schrijft over Egypte en over het regime van Mubarak, maar Egyptische revoluties voltrekken zich altijd in Caïro, dus het is de stad die hier in de eerste plaats om aandacht vraagt. De stad aan de Nijl telt op dit moment zeker 8 miljoen inwoners, de metropolitane regio niet minder dan 18 miljoen. Daarmee is Caïro veruit de grootste stad van Afrika en het Midden-Oosten, zes keer zo groot als Johannesburg en drie keer Lagos. Caïro ontwaakte pas midden 19e eeuw, tijdens de bouw van het Suezkanaal, uit een diepe slaap. De echte stedelijke groei deed zich voor tussen 1974 en 1990. Toen begon de olie-boom, waardoor massa’s jonge mensen in het Midden-Oosten naar de grote steden trokken. Die groei vertaalde zich in uitgestrekte informele buurten, ook rond het van oudsher proletarische Caïro. Ziedaar de opkomst van de neoliberale slums, na de voorbeeldige massawoningbouw van de socialist Nasser. Geld stroomde de uitdijende stad binnen via de talrijke Egyptische emigranten in de Perzische Golf die in de olie-industrie en op de bouwplaatsen van de sjeiks waren gaan werken. Overal waren de slums de geboortegrond van islamitische revoluties, maar in Egypte werd dit fel onderdrukt. Berucht is het neerslaan van de opstand door Sadat in 1977, toen zijn neoliberale politiek op de klippen liep en Egypte door het IMF gedwongen werd de schuldenlast te verlichten. Sadats tegenstanders waren toen nog vermeende ‘communisten’, woonachtig in de slums van Bulaq. De inwoners van dit Caïrose district werden door Sadat gedwongen te verhuizen naar de periferie. Hun buurt veranderde hij in een reusachtig parkeerterrein.

Bulaq, aldus de Amerikaanse stedenbouwkundige Mike Davis, was voor president Sadat, die Amerika zeer bewonderde, de opmaat naar een groots plan om Caïro volledig te herbouwen naar het voorbeeld van Los Angeles en Houston. Om zogenaamd de misdaad te bestrijden moesten de sloppenwijken worden opgeruimd. Davis: “It should not be surprising that some poor youth on the outskirts of Istanbul, Caïro, Casablanca or Paris embrace the religious nihilism of al Salafia Jihadia and rejoice in the destruction of an alien modernity’s most overweening symbols.” Kortom, het gaat om economische uitsluiting van jonge mannen, een haperende grootstedelijke economie, een op destructie gerichte stedenbouw, een monetaire preoccupatie van macro-economen en een op bestrijding van misdaad en opstand gerichte politiek. De woede in het Midden-Oosten is een stedelijke uitbarsting en een reactie op een verkeerde nationale politiek.